Αρθρο 1: Το ευρώ

Γιατί ονομάζετε ευρώ και όχι Ecu όπως περίμεναν ορισμένοι;
Οι αρχηγοί των κρατών  και κυβερνήσεων προτίμησαν αυτή την ονομασία από οποιαδήποτε άλλη γιατί με αυτήν αποδίδεται καλύτερα η κοινή ταυτότητα της Ευρώπης και δεν υπάρχει το ενδεχόμενο σύγχυσης με οποιοδήποτε υφιστάμενο νόμισμα μιας χώρας είτε στο παρόν είτε στο παρελθόν.

Πότε θα κυκλοφορήσει;
Για τον περισσότερο κόσμο θα αποτελέσει μέρος της καθημερινής ζωής του το αργότερο την 1η Ιανουαρίου του έτους 2002 όταν θα κυκλοφορήσουν χαρτονομίσματα και κέρματα του ευρώ. Ωστόσο, το ευρώ θα είναι ένα νόμιμο νόμισμα από την 1η Ιανουαρίου 1999, πράγμα που θα καταστήσει δυνατή τη χρησιμοποίηση του στις χρηματαγορές και σε μια σειρά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Οταν δω μια τιμή σε ευρώ θα είναι εύκολο να υπολογίσω την αντιστοιχία σε εθνικό νόμισμα;
Θα μπορείτε να κάνετε έναν υπολογισμό κατά προσέγγιση. Αλλωστε, η αναγραφή των τιμών στο παλαιό και στο νέο νόμισμα, καθώς και ύπαρξη πινάκων μετατροπής θα σας βοηθήσουν να μάθετε να υπολογίζετε την αξία του ευρώ σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα.

Το Ευρώ θα υιοθετηθεί από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου 1999;
Μάλλον όχι,  αν και αρκετές θα είναι κατά τα φαινόμενα σε θέση να το πράξουν. Στην ουσία, πάντως, όλες έχουν εκδηλώσει την πρόθεση τους να ενταχθούν στη ζώνη του Ευρώ το ταχύτερο δυνατό – πράγμα που σημαίνει μόλις η οικονομία τους καταστεί υγιής. Η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν τη δυνατότητα να μην αποφασίσουν να συμμετάσχουν αμέσως.

Πότε θα γνωρίζω κατά πόσον η χώρα μου ανήκει στη ζώνη του ευρώ;
Στις αρχές του 1998, μετά από ένα «τεστ υγείας» που θα περάσει η οικονομία της προκειμένου να εξασφαλισθεί με βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο εξασθένισής της.

Πίσω από το ευρώ θα υπάρχει μια πολύ μεγάλη οικονομία. Θα είναι τόσο γνωστό στον κόσμο όσο και το δολάριο;
Το σήμα μπορεί να γίνει εξίσου οικείο με το $ ή το ¥. Ενα σταθερό νόμισμα, του οποίου οι κάτοχοι διαθέτουν τόση ισχύ στο παγκόσμιο εμπόριο όσο η Ε.Ε. θα είναι ελκυστικό για πολλούς διεθνής επενδυτές που θα ενθουσιαστούν με την ιδέα ότι θα εξαρτώνται λιγότερο από το δολάριο.

Σε τι μας χρειάζεται το ευρώ;
Η οικονομία της Ευρώπης βασίζεται πλέον σε μια ενιαία αγορά η οποία θα λειτουργήσει πολύ καλύτερα με ένα ενιαίο νόμισμα. Τα μέλη της Ε.Ε. πραγματοποιούν το 70% των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ τους, πράγμα που σημαίνει με ένα ενιαίο, σταθερό νόμισμα θα διεξάγουν πολύ περισσότερες. Το ευρώ δεν μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα – εάν δεν πληρούνται και άλλες προϋποθέσεις -  ωστόσο όμως ως σταθερό νόμισμα θα συμβάλει στη δημιουργία μιας ισχυρής οικονομίας που θα μπορεί να αναπτύσσεται με ταχύτερους ρυθμούς. Η ταχύτερη ανάπτυξη είναι απαραίτητη για να επιστρέψουν περισσότερα άτομα στην εργασία και για να επιτευχθεί ένα διαρκώς βελτιωμένο επίπεδο διαβίωσης τόσο για τα μεμονωμένα άτομα όσο και για το κοινωνικό σύνολο.

Με ποιο τρόπο θα συμβάλει το ευρώ στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την ευημερία;
Τουλάχιστον με τρεις:
Πρώτον, θα μας απαλλάξει από εκείνες τις περιόδους  νομισματικών διαταραχών που πλήττουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών. Εχουμε συνηθίσει τόσο πολύ στην αστάθεια των ευρωπαϊκών νομισμάτων που έχουμε την τάση να ξεχνάμε ότι οι απρόβλεπτες συναλλαγματικές διακυμάνσεις περιόρισαν τους ρυθμούς αναπτύξεις και συντέλεσαν στη μύωση των θέσεων απασχόλησης. Η τελευταία σοβαρή αναταραχή του 1995 κόστισε στην Ε.Ε. πτώση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 2% και μείωση των θέσεων εργασίας κατά 1,5 εκατομμύρια.
Το ευρώ θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ευημερία μειώνοντας το επιχειρηματικό κόστος. Οι επιχειρήσεις δεν θα υποβάλλουν πλέον στη δαπάνη διαχείρισης διαφόρων νομισμάτων. Κάθε μείωση του κόστους καθιστά μια επιχείρηση ανταγωνιστικότερη  και συχνά είναι σε θέση να μεταβιβάσει τα συνακόλουθα οφέλη στους πελάτες της.
Τρίτον, τα μέσα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα απ’ ό,τι τώρα, πράγμα που θα έχει ευνοϊκές συνέπειες για τις επενδύσεις και την απασχόληση.

Κατανοώ τα οφέλη που θα προκύψουν για τις επιχειρήσεις. Ποια θα είναι τα πλεονεκτήματα που θα έχει για μένα το ευρώ;
Εάν η οικονομία είναι υγιέστερη απ’ ό,τι σήμερα, θα είσθε πιο σίγουρος ότι το βιοτικό επίπεδο θα συνεχίσει να βελτιώνεται. Εάν η ανάπτυξη ακολουθεί ταχύτερους ρυθμούς, θα υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες απασχόλησης για σας και τα παιδία σας.
Το ευρώ θα έχει πραγματικά πρακτικά πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, θα είναι εύκολο να συγκρίνεται τις τιμές ίδιων αγαθών σε διάφορα κράτη μέλη. Αυτό είναι ένα πραγματικό πλεονέκτημα αν είστε από τα άτομα που τους αρέσει να βρίσκουν καλύτερες τιμές όταν αγοράζουν κάτι ακριβό. Θα είναι ευκολότερο να εντοπίζεται τις ευκαιρίες σε άλλες χώρες και να αγοράζετε, με ταχυδρομική παραγγελία για παράδειγμα μέσο του Internet.
Ενα άλλο προφανές πλεονέκτημα θα έχετε όταν ταξιδεύετε στην Ε.Ε. Δεν θα είστε υποχρεωμένος να κάνετε συνάλλαγμα και να πληρώνετε προμήθειες – μια πράξη η οποία θα μείωνε την αξία των χρημάτων σας αν ταξιδεύατε σε όλα τα κράτη μέλη μετατρέποντας τα κάθε φορά σε τοπικό νόμισμα.
Αν είστε, άλλωστε, κάποιος ο οποίος πιστεύει στην ανάγκη δημιουργίας νέων και ισχυρότερων δεσμών μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε., το ευρώ θα συμβάλει αναμφίβολα σε κάτι τέτοιο.
 

Οι ανησυχίες μου…
Μπορώ να είμαι βέβαιος ότι με το ευρώ θα αγοράζω τις ίδιες ποσότητες αγαθών που αγοράζω σήμερα με τα χρήματα μου;
Ναι, γιατί η αξία των πραγμάτων που θα αγοράζεται, οι μισθοί που θα παίρνεται, οι οικονομίες σας και η σύνταξη σας δεν θα αλλάξουν. Απλά και μόνο η αξία τους θα υπολογίζετε σε ένα νέο νόμισμα. Αρκεί να φέρετε στο νου σας ότι η θερμοκρασία είναι ίδια είτε υπολογίζετε σε βαθμούς Φαρενάιτ είτε σε Κελσίου.

Ομως η αξία του χρήματος μπορεί να μειωθεί δραστικά λόγω της ανόδου των τιμών. Ποιος θα μέριμνα για το ευρώ και θα προστατεύει την αξία του;
Το ευρώ θα βρίσκεται στα σίγουρα χέρια της νέας Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της οποίας βασική προτεραιότητα θα είναι να εξασφαλίζει τη μικρότερη δυνατή άνοδο των τιμών. Το ευρώ θα είναι ένα σταθερό νόμισμα.
Δεν πρέπει, ακόμα, να ξεχνάμε ότι η άνοδος των τιμών μπορεί να προκληθεί με την υποτίμηση των νομισμάτων – το ευρώ θα απομακρύνει έναν τέτοιο κίνδυνο.

Θα ήταν δυνατό, παρ’ όλα αυτά, να χάσω χρήματα εάν οι τράπεζες δεν αντιμετωπίσουν έντιμα το θέμα της μετατροπής των χρημάτων μου σε ευρώ;
Μην ανησυχείτε. Θα υπάρχουν πολλοί πίνακες  μετατροπής στη διάθεση σας, έτσι που να μπορείτε να ελέγχετε τις μετατροπές. Το ίδιο μπορείτε να πράξετε άλλωστε με μια ατομική αριθμομηχανή, ενώ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν αναλάβει τη δέσμευση να καταγγείλουν οποιαδήποτε απάτη. Ο φόβος της έκθεσης θα αποτελέσει έναν ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για την αποφυγή ανορθόδοξων πρακτικών.

Είμαι βέβαιος ότι η μεταβίβαση στο ευρώ θα κοστίσει χρήματα. Ποιος θα πληρώσει;
Ορισμένες δαπάνες, όπως οι δαπάνες για την αλλαγή λογισμικών στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, είναι αναπόφευκτες. Πρέπει όμως να θεωρηθούν ως δαπάνες που θα αντισταθμιστούν με τη μεγαλύτερη ευημερία που θα αφήσει το ευρώ στο πέρασμα του. Θα ανοίξουν νέες αγορές, ενώ παράλληλα η αύξηση του ανταγωνισμού θα προστατέψει τα συμφέροντα των καταναλωτών. Οταν, μετά 10-15 χρόνια θα είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε τα οφέλη του ευρώ, θα διαπιστώσουμε ότι τα πλεονεκτήματα του τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους ιδιώτες υπερέβαλαν κατά πολύ του κόστους της χρησιμοποίησης του.

Προσπαθείτε δηλαδή να μου πείτε ότι δεν έχω τίποτα να φοβηθώ;
Πολύ λιγότερο απ' ότι ενδεχομένως πιστεύετε. Η μετάβαση στο ευρώ έχει σχεδιαστεί με ιδιαίτεροι προσοχή και έχουν καταβληθεί, και θα καταβληθούν, σημαντικές προσπάθειες για να απαντηθούν τα ερωτήματα του κόσμου, να αμβλυνθούν οι αμφιβολίες του και να του παρασχεθεί η βοήθεια που είναι απαραίτητη για να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε ενδεχόμενες δυσκολίες.

Πότε θα αποτελέσει το ευρώ μέρος της καθημερινής ζωής μου;
Είμαι υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσω το ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 1999;
Οχι. Από την ημερομηνία αυτή το ευρώ θα είναι το νόμισμα της Ευρώπης, αλλά δεν θα υπάρχουν χαρτονομίσματα και κέρματα.

Δεν καταλαβαίνω. Πως μπορεί να είναι το ευρώ κανονικό νόμισμα από τη 1η Ιανουαρίου 1999 εάν δεν υπάρχει με τη μορφή χαρτονομισμάτων και κερμάτων;
Η νομισματική ένωση ημπορεί να αρχίσει την 1η Ιανουαρίου 1999 γιατί πολλές οικονομικές δραστηριότητες διεξάγονται χωρίς ρευστό χρήμα, όπως για παράδειγμα οι κεφαλαιαγορές και οι αγορές στις οποίες αγοράζονται και πωλούνται κρατικά ομόλογα. Ο διακανονισμός πολλών συναλλαγών μπορεί να γίνει σε ευρώ, χωρίς όμως να υπάρχουν χαρτονομίσματα και κέρματα.
Η μετάβαση πραγματοποιείται σε δυο σταδία γιατί χρειαζόμαστε πολύ χρόνο για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις, οι λιανοπωλητές και οι δημόσιες διοικήσεις να προετοιμαστούν ώστε να διαλέγουν τις συναλλαγές τους με ευρώ, όπως και για την κοπή νέων κερμάτων.
Πρόκειται για νέα μεγάλο έργο αν σκεφθείτε ότι σήμερα κυκλοφορούν στην Ε.Ε. περισσότερο από 12 δισεκατ. χαρτονομίσματα και 70 δισεκ. κέρματα. Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ θα αρχίσουν να κυκλοφορούν το αργότερο την 1η Ιανουαρίου του 2002 και το παλαιό νόμισμα κάθε χώρας θα εξακολουθεί να εν χρήση για έξι μήνες ακόμη μετά την ημερομηνία αυτή.
Θα εκδοθούν χαρτονομίσματα των 5, 10, 20, 50, 100, 200 και 500 ευρώ, ενώ θα κοπούν οκτώ διαφορετικά κέρματα από 2 έως 100.

Θα μπορώ να χρησιμοποιήσω το ευρώ πριν από την 1η Ιανουαρίου του 2002;
Μάλλον όχι για τις οποίες χρειάζεται η ύπαρξη ρευστού χρήματος. Είναι πιθανόν οι τράπεζες να επιτρέψουν την τήρηση λογαριασμών σε ευρώ, ακόμη κι αν δεν θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους περισσότερους από εμάς πριν από την έκδοση χαρτονομισμάτων και κερμάτων, εκτός από το ότι θα μας βοηθήσει να εξοικειωθούμε με το νέο νόμισμα.

Χρησιμοποιώντας το ευρώ
Πότε θα αρχίσω να αμείβομαι και να πληρώνω φόρους σε ευρώ;
Θα πληρώνετε φόρους σε ευρώ από το 2002. Ο περισσότερος κόσμος θα αρχίσει να αμείβεται σε ευρώ από την αρχή του ίδιου χρόνου.

Πότε υποχρεούμαι να δεχθώ το ευρώ από τον εργοδότη μου ή ως μέσο συναλλαγής στα καταστήματα;
Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα σε ευρώ θα γίνουν νόμιμο μέσο πληρωμής το αργότερο την 1η Ιανουαρίου του 2002 και δεν είναι δυνατόν να σας υποχρεώσουν να το δεχτείτε πριν από την ημερομηνία αυτή. Από την στιγμή όμως που κυκλοφορήσει, το παλαιό νόμισμα θα αποσύρεται με σταθερό ρυθμό και κατά συνέπεια θα υπάρχουν όλο και μικρότερες ποσότητες σε κυκλοφορία για να είναι δυνατή η καταβολή μισθών και για να χρησιμοποιείτε ως μέσο συναλλαγών.

Εχω ένα συγγενή που δεν έχει πάει ποτέ στην τράπεζα και κρατάει όλα του τα χρήματα κρυμμένα στο σπίτι του. Οταν μετατρέψει τα χρήματα του σε ευρώ θα τον κατηγορήσουν για φοροδιαφυγή;
Το ευρώ δεν θεσπίσθηκε για να συλληφθούν τα άτομα που δεν πλήρωναν φόρους. Υπάρχουν ήδη διαδικασίες για ποινικές πράξεις και «ξέπλυμα» χρημάτων, που δεν έχουν καμία σχέση με το ευρώ, Το μόνο που έχει να κάνει ο συγγενής σας είναι να πάει στην τράπεζα και να αλλάξει τα χρήματα του σε ευρώ. Και όπως γινόταν στο παρελθόν, όταν εισάγονταν νέα χαρτονομίσματα, θα υπάρχει αρκετός χρόνος πριν τα χρήματα του πάψουν να γίνονται δεκτά.

Οι τράπεζες θα επιβάλουν κάποια επιβάρυνση κατά τη μετατροπή σε ευρώ;
Οχι.

Αγοράζω συχνά ποτά και σοκολάτες από αυτόματα μηχανήματα πώλησης. Θα δέχονται τα μηχανήματα αυτά το ευρώ;
Ναι, τα μηχανήματα αυτά θα μετατραπούν κατάλληλα για να δέχονται χαρτονομίσματα και κέρματα ευρώ. Υπάρχουν, άλλωστε πάνω από 3 εκατ. μηχανήματα του είδους αυτού στην Ε.Ε. και οι σχετικές προετοιμασίες για τη μετατροπή τους θα αρχίσουν έγκαιρα.

Ποιες χώρες θα πληρούν τις προϋποθέσεις για να ενταχθούν στη ζώνη και πότε θα γίνει αυτό;
Με ποια κριτήρια θα επιλεγεί η χώρα μου για να ενταχθεί στη ζώνη του ευρώ;
Αφού εξασφαλίσει ότι θα περάσει με επιτυχία το «τεστ υγείας».

Ποιος θα κάνει αυτό το «τεστ υγείας»;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ινστιτούτο θα συνάξουν εκθέσεις για τις οικονομικές επιδόσεις όλων των χορών κατά το 1997, ενώ θα γνωμοδοτήσει σχετικά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι εκθέσεις αυτές θα συζητηθούν από τους αρχηγούς των κρατών και κυβερνήσεων στις αρχές του 1998, οι οποίοι και θα αποφασίσουν ως προς το ποιες χώρε; έχουν αρκετά υγιή οικονομικά ώστε να υιοθετήσουν το ευρώ. Η κρίση τους για κάθε χώρα θα βασίζεται στα επονομαζόμενα «κριτήρια σύγκλισης».

Ποια είναι τα κυριότερα σημεία των κριτηρίων αυτών;
Οπως ακριβώς ο σφυγμός και η πίεση του αίματος μας δίνουν κάποιες ένδειξης για την κατάσταση του σώματος μας, έτσι και τα κριτήρια μας λένε πολλά για την κατάσταση των οικονομικών μας. Σύγκλιση σημαίνει ότι οι οικονομίες που θα ενταχθούν στη ζώνη του ευρώ πρέπει να βρίσκονται σε υγιή κατάσταση.

Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά, για να περάσει μια οικονομία το «τεστ υγείας» και να ενταχθεί στην ζώνη του ευρώ, οι δημόσιες δαπάνες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα δημοσιονομικά της έσοδα σε ποσοστό υψηλότερο του 3% της συνολικής άξιας της οικονομίας της τον συγκεκριμένο χρόνο. Εάν τα χρέη της ανέρχονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, πρέπει να μειωθούν σταδιακά στο 60% της συνολικής άξιας της οικονομίας, ενώ παράλληλα ο πληθωρισμός και τα επιτόκια δεν πρέπει να απέχουν σημαντικά από ορισμένα από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε.

Επιστροφή στη σελίδα δραστηριότητες