ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Αρθρο: Ο Εργαστήριο κεραμικής ΔΕΠΚΑ
Γκόσιος Ακης, Ανθεια Δικαίου, Βαγγελίτσα Αγαπίου
Ομάδα ρεπορτάζ του 6ου Γυμνασίου Σερρών


    Το εργαστήριο κεραμικής της ΔΕΠΚΑ δημιουργήθηκε την άνοιξη του 1994 δοκιμαστικά στην αρχή, για μια περίοδο 2,5 μηνών και στεγάστηκε στο πολιτιστικό κέντρο της Κηφισίας.
     Συγκεντρώθηκαν τότε όλα τα παιδιά της γειτονιάς (περίπου 45) και δημιουργήθηκε έτσι το πρώτο τμήμα κεραμικής ανηλίκων. Με τα χρόνια άρχισαν να έρχονται παιδιά απ’ όλη την πόλη  αλλά και από τα γύρω χωριά.
     Παράλληλα με τα τμήματα ανηλίκων, δημιουργήθηκαν και τμήματα ενηλίκων.
    Το εργαστήριο σήμερα συμπληρώνει 6 χρόνια πετυχημένης λειτουργίας και έχουν μαθητεύσει σ’ αυτό πάρα πολλά παιδιά όλων των ηλικιών αλλά και ενήλικες.
     Φέτος το εργαστήριο έχει μεταφερθεί από την Κηφισιά μέσα στην πόλη, στην Ζλάτκου 10 (κάθετη της Εθνικής Αντίστασης.
     Μια και μιλάμε για το εργαστήριο κεραμικής που και εμείς παρακολουθούμε τον φετινό χρόνο, να πούμε λίγα πράγματα για το υλικό που δουλεύουμε και τα χαρακτηριστικά του.
Το υλικό μας είναι ο πυλός.
     Στη χώρα μας η εξεύρεση του πυλού είναι εύκολη γιατί οι χωματερές είναι συνήθως στην επιφάνεια της γης και δεν χρειάζεται εξόρυξη. Η προετοιμασία του πυλού είναι σχετικά εύκολη σε σύγκριση με την επεξεργασία που απαιτούν άλλες πρώτες ύλες και φυσικά χάρις σ’αυτήν την ευκολία ο πρωτόγονος άνθρωπος χρησιμοποίησε σαν πρώτη ύλη από τόσο νωρίς.
Υπάρχουν πολλά είδη πυλού στη φύση. Ξεχωρίζουν μεταξύ τους ανάλογα με την πλαστικότητα και την αντοχή στη φωτιά. Από γεωργική όμως άποψη και ανάλογα με τι είδους διαδικασίες έχει υποστεί ανά τους αιώνες από τις διαβρώσεις και τις μετακινήσεις χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
     Στον Πρωτογενή πυλό, τον διαβρωμένο δηλ βράχο που δεν μετακινήθηκε από τη θέση του, γι ’ αυτό και δεν περιέχει ξένες ουσίες. Είναι λευκός και δεν αρχίζει να λιώνει πριν από τους 1600 . Πρωτογενής πυλός υπάρχει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και είναι γνωστός σε μας ως Kablin ή china clar. Είναι ο πυλός που χρησιμοποιείται για την κατασκευή της πορσελάνης, και είναι πυλός υψηλής θερμοκρασίας.
     Στον δευτερογενή πυλό  που έχει μετακινηθεί με τις βροχές από τη θέση του, γι ’αυτό και έχει χρώμα  λόγω των διαφόρων μεταλλικών οξειδίων, φυτικών ουσιών κ.τ.λ που παρασέρνει μαζί του κατά τις μετακινήσεις. Επειδή το πιο συνηθισμένο οξείδιο που περιέχει είναι ο σίδηρος, ο πυλός αυτός λέγεται και σιδηρούχος ή κοινός πυλός και το χρώμα του είναι συνήθως κόκκινο. Είναι ο πυλός που βρίσκεται άφθονος στη χώρα μας, όπως και σ’όλες τις παρά την Μεσόγειο χώρες. Είναι πυλός χαμηλής θερμοκρασίας και με αυτόν η Ελληνική κεραμική αντιπροσωπεύτηκε στην μακραίωνη ιστορία της.

Παρά από αυτές τις δύο μεγάλες κατηγορίες φυσικών πυλών υπάρχουν και άλλα είδη που  δημιουργούνται από τις άπειρες παραλλαγές των γεωργικών συνθηκών που διαμορφώνονται στην Ελλάδα είναι ο Στόνγουερ πυλός πλαστικός και ανθεκτικός, υψηλής θερμοκρασίας. Είναι πυλός εισαγόμενος.
    Ιδιότητες του πυλού: Το πιο βασικό χαρακτηριστικό του είναι η πλαστικότητα που δημιουργείται με κατάλληλη ποσότητα νερού. Ενα δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η συστολή (μάζεμα) δηλ. η ελάττωση των διαστάσεων και του όγκου του αντικειμένου κατά το στέγνωμα και το ψήσιμο της αποβολής του νερού που περιέχει ο πυλός. Ενα τρίτο χαρακτηριστικό είναι η επίδραση της φωτιάς.
     Το πήλινο αντικείμενο μετά την θερμοκρασία των 700  αλλάζει χημική σύσταση και γίνεται κεραμικό. Ο μαλακός πυλός γίνεται σκληρός και πορώδης και δεν λιώνει στο νερό. Εχουμε τότε μια τερακότα.