ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΑΣ (Παγγαίου)


ΙΣΤΟΡΙΚΟ
    Στο  δρόμο  Σερρών-Καβάλας ,αμέσως  μετά  την  κοινότητα  Κορμίστας ,στα όρια  των  νομών  Σερρών-Καβάλας ,στη  βόρια  πλευρά  του  κατάφυτου  όρους Παγγαίου , σε  μία  θαυμάσια  τοποθεσία , σε  υψόμετρο  753 μέτρων  βρίσκεται η  Ιερά  Μονή  της  ΠΑΝΑΓΙΑΣ  της  ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΑΣ .
     Eίναι  ένας  από τους  δύο  ιερούς  χώρους  της  ανατολικής  Μακεδονίας ,που  συνεχίζει  και σήμερα  να  αποτελεί  πόλο  έλξης  πλήθους  πιστών  που  έρχονται  να  προσκυνήσουν την  ‘‘ αχειροποίητο  εικόνα  της  Θεοτόκου’’  και  να  ηρεμήσουν  μέσα  στο  γαλήνιο περιβάλλον Της .
   Το  όνομα  της  Μονής , κατά  μία  από  τις  τρεις  εκδοχές , οφείλεται  στο  θαύμα της  εικόνας  της  Παναγίας , η  οποία  έλαμπε  και  σκορπούσε  φως  φοινικούν, δηλαδή  κόκκινο, όπως   η  πορφύρα  των  Φοινίκων. Απ’ αυτό  προέρχεται  και η  ονομασία : Εικών  φοινίσσουσα -  Εικών-φοίνισσα -  Εικοσιφοίνισσα .
    H  Μονή ,ιδίως  στην  περίοδο  της  Τουρκοκρατίας ,πρόσφερε  πάρα  πολλά για  τη  διατήρηση  της  Ορθοδοξίας  και  του  Ελληνισμού  στην  Ανατολική Μακεδονία  και  στη Θράκη ,ώστε  δίκαια  προκάλεσε  την  οργή  των  Τούρκων και  των  Βουλγάρων .Αντιμετώπισε  επανειλημμένα  τις  καταστροφικές  επιδρομές τους  και  ανέδειξε  πλήθος  μαρτύρων.
     Σύμφωνα  με  πληροφορίες  ,ο  επίσκοπος  Φιλίππων  Σώζων  που  έλαβε  μέρος στη  Δ’  Οικουμενική  Σύνοδο (451μ.Χ.) ίδρυσε  ναό  και  μοναστικό  οικισμό  στη θέση  Βίγλα ,50 μέτρα  ανατολικά  της  σημερινής  Μονής ,όπου  τα σωζόμενα ερείπια  τείχους  και  πύργου ,μαρτυρούν  την  ύπαρξη  αρχαίου  μεγάλου  φρουρίου .
     Όλα  αυτά  εγκαταλείφθηκαν  αργότερα ,όταν  έφτασε  εδώ  ο  πρώτος  κτήτορας της  Μονής ,ο  Άγιος  Γερμανός (518 μ.Χ.) ,ο  οποίος  από  πολύ  νεαρή  ηλικία ασκήτευσε  στους  Αγίους  Τόπους ,στην  Ιερά  Μονή  Τιμίου  Προδρόμου ,πλησίον του  Ιορδάνη  ποταμού .Από  τότε  και  για  αρκετούς  αιώνες  η  ιστορία  της Εικοσιφοίνισσας  είναι  τελείως  άγνωστη .Αρχαιολογικές  ενδείξεις  οδηγούν  στο συμπέρασμα  ότι  κατά  τον  11ο  αιώνα  κτίσθηκε  ξανά  το ‘‘Καθολικό’’  της Μονής .Κατά  την  περίοδο  αυτή  η  Μονή  έγινε ‘‘Σταυροφοριακή’’ ,δηλαδή εξαρτιόταν  απ’ ευθείας  από  τον  Οικουμενικό Πατριάρχη .
     Νέα  λάμψη  γνώρισε  το  Μοναστήρι  το  έτος  1472 ,όταν  σ’ αυτό  αποσύρθηκε, παραιτηθείς  από  το  θρόνο  του ,ο  Οικομενικός  Πατριάρχης  Άγιος  Διονύσιος, που  θεωρείται  ο  δεύτερος  κτήτορας  της  Ιεράς  Μονής .
     Kατά  το  μακρύ  διάστημα  της  παραμονής  του  στην  Μονή  ανήγειρε  πολλά κτίσματα  και  επισκεύασε  παλαιά .Στην  εποχή  του  το  Μοναστήρι  απέκτησε μεγάλη  ακμή  και  αίγλη .Έτσι ,σύμφωνα  με  πληροφορία  ενός  ατάστιχου  του 16ου   αιώνα  το  έτος  1507  ζούσαν  στην  Μονή  24  Ιερομόναχοι ,3  Ιεροδιάκονοι και  145  Μοναχοί .Αυτοί   διέτρεχαν  στην  Ανατολική  Μακεδονία  και  τη  Θράκη και  ενίσχυαν  την  πίστη  των  Χριστιανών .Η  δράση  τους  αυτή  προκάλεσε  την οργή  των  Τούρκων  που  στις  25 / 8 / 1507  κατάσφαξαν  και  τους 172 μονάζοντες .
Δεν  κατέστρεψαν  το  ναό  και  τα  κτίρια ,όμως  η  Μονή  παρέμεινε  ακατοίκητη επί  13  χρόνια .
    Μετά  από  το  τραγικό  συμβάν  της  σφαγής ,το  Οικουμενικό  Πατριαρχείο πέτυχε  το  1510  να  λάβει  άδεια  του  Σουλτάνου  για  την  αναδιοργάνωση  της Μονής .Έτσι ,με  τη  βοήθεια  δέκα  Μοναχών  του  Άγιου  Όρους ,μέσα  σε  δέκα χρόνια  προσήλθαν  να  μονάσουν  στη  Μονή  50  Μοναχοί ,Διάκονοι  και  Ιερομόναχοι ,που  είχαν  και  τη  διακυβέρνηση  του  Μοναστηριού .
   Στα  χρόνια  που  ακολούθησαν ,η  Μονή  είχε  γίνει  πνευματικό  και  εθνικό κέντρο  της  Ανατολικής  Μακεδονίας  και  Θράκης .Εδώ ,ελθών  από  τις  Σέρρες ο  Εμμανουήλ  Παπάς  όρκισε  τους  οπλίτες  και  κήρυξε  την  Επανάσταση .
   Στην   Ιερά  Μονή  λειτουργούσε  περίφημη  Ελληνική  Σχολή .Ιδιαίτερα  αξιόλογη ήταν  η  Βιβλιοθήκη  της  Εικοσιφοίνισσας .Πριν  την  λεηλασία  της  από  τους Βουλγάρους ,το  1917 ,περιελάμβανε  1300  τόμους  βιβλίων .Ορισμένα  χειρόγραφα ήταν  μεγάλης  αρχαιολογικής  αξίας .Κατά  τους  αιώνες  αυτούς  της  ακμής , επισκευάστηκαν  και  αναγέρθηκαν  πολλά  κτίσματα  της  Μονής .Κατά  το δεύτερο  μισό  του  19ου  αιώνα ,αντιμετώπισε  σοβαρές  δυσκολίες :το  1845  πυρκαγιά  αποτέφρωσε  τη  δυτική  και  βόρεια  πλευρά  ενώ  το  1864  επιδημία χολέρας  αποδεκάτισε  τους  Μοναχούς .Για  την  ανόρθωση  των  καταστροφών φρόντισε  ο  Μητροπολίτης  Δράμας  Χρυσόστομος .Το  1917 ,οι  Βούλγαροι  σύλησαν  τους  ανεκτίμητους  εθνικοθρησκευτικούς  θησαυρούς  της  Μονής .Κατά τον  Β’  Παγκόσμιο  Πόλεμο ,πάλι  οι  Βούλγαροι  έβαλαν φωτιά και τα οικοδομήματα της  Μονής  κάηκαν .Η  ανοικοδόμηση  της  Μονής  ξεκίνησε  το  1965  και τελείωσε μέσα  σε  15  χρόνια ,παίρνοντας  τη  μορφή  που  έχει  τώρα .Σήμερα ,η  Μονή έχει  25  Μοναχές .Γιορτάζει  στις  15  Αυγούστου  στη  μνήμη  της  Παναγίας Θεοτόκου ,στις  14  Σεπτεμβρίου  στη  μνήμη  του  Τιμίου  Σταυρού  και  στις 21  Νοεμβρίου  στη  μνήμη  των  εισοδίων  της  Θεοτόκου.

ΚΤΙΣΜΑΤΑ
     Η  κυρίως  Μονή  στο  κέντρο  έχει  τον  επιβλητικό  ναό  των  Εισοδίων  της Θεοτόκου  και  περιλαμβάνει  το  Ηγουμενείο ,τα  κελιά  των  μοναζούσων ,το Αρχονταρίκι ,το  παρεκκλήσι  της  Αγ. Βαρβάρας  με  το  Αγίασμα ,το  Μουσείο , την  Τράπεζα ,τα  εργαστήρια  και  συναφείς  εγκαταστάσεις ,ενώ  όλο  το  συγκρότημα  το  περιβάλλει  υψηλό  τείχος .Προ  της  Μονής  υπάρχει  πλατεία και  κοντά  σ’ αυτή  βρίσκεται  το  μνημείο  των  172  Μοναχών  που  σφαγιάστηκαν το  1507 .
   Στον  εξωτερικό  τοίχο  υπάρχει  καλλιμάρμαρο  προσκυνητάρι ,κάτω από  το  οποίο  υπάρχει  Αγίασμα .Στη  συνέχεια  υπάρχει  το  ναϊδριο  των  Αγίων Αναργύρων .
   Στην  νοτιοανατολική  γωνία  του  ναού  υψώνεται  μεγαλοπρεπές  κωδωνοστάσιο . Έξω  και  πάνω  από  τα  τείχη  της  Μονής ,προς  Ανατολάς ,βρίσκονται  ο  παλαιός ανεμόμυλος  και  το ‘‘στασίδιον  της  Παναγίας’’  με  μικρό  προσκυνητάρι .