ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΟΡΩΝ
ΠΑΛΑΙΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ
Στο
κέντρο της πόλης των Σερρών και σε αρκετά βάθος κάτω από το επίπεδο του
δρόμου, βρίσκεται ο περίλαμπρος παλαιός Μητροπολιτικός ναός των Αγίων Θεοδώρων,
μεγάλη ορθογώνια βασιλική. Κατά μια παράδοση είναι κτισμένος σε ερείπια
αρχαίου ναού.
Ο ναός κτίσθηκε το έτος 1224μ.Χ. από το Δεσπότη
Ηπείρου Θεόδωρο Άγγελο Κομνηνό, σε ανάμνηση της μεγάλης νίκης του επί των
Φράγκων, λίγο έξω από την πόλη. Πρώτη αναφορά της Παλαιάς Μητρόπολης έχουμε
σε χρυσόβουλο του Ανδρόνικου του Πρεσβύτερου το 1321μ.Χ. Με λεπτομέρειες
την περιγράφει ο Σερραίος ρήτορας Θεόδωρος πεδιάσιμος στο περίφημο υ
δοκίμιό του << Έκφρασης περί του Ιερού νοτίου μακρύ τείχους των Φερών>>
(δηλ. των Σερρών) (14ος αιώνας). Πλίθινη επιγραφή το νότιο μακρύ τείχος
του ναού, μαρτυρεί ότι το τείχος γκρεμίσθηκε και ξανακτίσθηκε το 1727.
Ο
ναός των Αγίων Θεοδώρων είναι περισσότερο γνωστός για τα περίφημα ψηφιδωτά
του, από τα οποία, ύστερα από την πυρκαγιά του 1913, σώζονται μόνο εκείνο
στο οποίο εικονίζεται ο Απόστολος Ανδρέας και διακρίνονται τα χέρια του
Αποστόλου Λουκά.
Ο κυρίως ναός είναι τρίκλιτη Βασιλική, διαιρούμενος
σε τρία κλίτη από δύο σειρές κιονοστοιχιών.
Στον ιστορικό αυτό ναό έγιναν πολλές επισκευές και
ανακαινίσεις στο πέρασμα των χρόνων, οι οποίες άλλαξαν την αρχική του μορφή.
Κατά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1913 κάηκε σχεδόν ολοσχερώς, ενώ η αναστήλωση
του έγινε αργότερα από της Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Πανηγυρίζει το πρώτο Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής,
οπότε γίνεται και η λιτάνευση της Αγίας Κάρας και της εικόνας των Αγίων
Θεοδώρων του Τύρωνος και Στρατηλάτου.
