INTERNET

Αρθρο 1: Η μαγεία του World Wide Web
Βαγγέλης Γκιμπερίτης Πληροφορικός - Συγγραφέας, Web master του site 6ου Γυμνασίου
Στη στήλη αυτή, θα βρίσκεται κάθε μήνα μια αναφορά για το Internet.

 

World Widw Web. Πρόκειται για μια υπηρεσία η οποία μας δίνει τη δυνατότητα περιήγησης και επικοινωνίας μέσα στο Internet με τον καλύτερο και απλούστερο τρόπο. Πιστεύουμε ότι η χρήση της υπηρεσίας του Παγκόσμιου ιστού ή WWW, όπως ονομάζεται, είναι ένας από λόγους που το παγκόσμιο δίκτυο απέκτησε σε χρόνο ρεκόρ εκατομμύρια χρήστες.
Το WWW λειτουργεί με τις λεγόμενες σελίδες Web οι οποίες βρίσκονται στους Web servers. Σήμερα όλοι οι providers που παρέχουν πρόσβαση στο Internet διαθέτουν τέτοιους servers και έχουν τοποθετημένα τα δεδομένα τους με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι προσπελάσιμα μέσω των σελίδων τους ακόμα και από τον εντελώς αρχάριο χρήστη.. Επίσης Web servers διαθέτουν όλες οι εταιρείες, φορείς, ιδιώτες, διάφοροι χρήστες κ.λ.π που παρέχουν δεδομένα και υπηρεσίες. Για την αναζήτηση αυτών των σελίδων χρησιμοποιούμε τις εφαρμογές που ονομάζονται browser.

Οι σελίδες Web εισήγαγαν τα γραφικά για την περιήγηση πράγμα που την κάνει πολύ απλή υπόθεση αναζήτησης μέσα στο Internet. Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται στις σελίδες Web ονομάζεται υπερκείμενο (hypertext) και είναι παρόμοια με την βοήθεια που χρησιμοποιούν σχεδόν όλες οι εφαρμογές. Πατώντας δηλαδή πάνω σε κάποια φωτισμένη λέξη ή σε γραφικό, μας μεταφέρει στο ζητούμενο στόχο. Με απλά λόγια, το Web είναι η υπηρεσία που έδωσε τη δυνατότητα στο Internet να χρησιμοποιεί εικόνες και κείμενα ώστε ο συνδρομητής να βλέπει άμεσα αυτό που ζητά και μάλιστα σε μορφή που είναι σχεδιασμένη από επαγγελματίες. Οι σελίδες Web αποτελούν κατά κάποιον τρόπο τα "προσπέκτ" των εταιρειών που παρέχουν πληροφορίες, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είναι πανέμορφες, ευανάγνωστες, κατανοητές, ελκυστικές και ενημερωτικές.

Οι Web σελίδες που βρίσκονται στους Web servers περιέχουν γραφικά και ειδικά υπογραμμισμένα κείμενα που ονομάζονται όπως είπαμε υπερκείμενα, και αποτελούν τους συνδέσμους (link) των σελίδων. Αυτό σημαίνει ότι πατώντας πάνω τους μας μεταφέρουν σε άλλες σελίδες που είναι συσχετιζόμενες με την κλήση που κάνουμε.

Πριν από την εμφάνιση του WWW και ακόμα παλαιότερα η σύνδεση με το Internet γίνονταν κάτω από το καθόλου φιλικό περιβάλλον του συστήματος UNIX κ.α που σημαίνει ότι η χρήση του γίνονταν από λίγους ανθρώπους. Ήταν αδύνατον το περιβάλλον αυτό να προσελκύσει κοινούς χρήστες.

Αξίζει τον κόπο να αναφέρουμε λίγα λόγια για τη δημιουργία αυτής της υπηρεσίας η οποία είναι πολύ πρόσφατη. Το 1989 οι υπεύθυνοι του εργαστηρίου CERN (Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Φυσικής Σωματιδίων) είχαν την ανάγκη να μοιράζονται κοινές πληροφορίες με άλλους ερευνητές που βρίσκονταν σε απομακρυσμένους Η/Υ. Επειδή οι πληροφορίες που αντάλλασσαν μεταξύ τους ήταν γραφικά, κείμενα, σχέδια κλπ, ήταν αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν πολλές εφαρμογές. Αυτό τους ανάγκασε να επινοήσουν μια εφαρμογή η οποία να είναι σε θέση να χειριστεί τα πάντα. Το 1990 κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν browser ο οποίος μπορούσε να χειριστεί μόνο κείμενα. Το 1991 κατάφεραν να διευρύνουν το πρόγραμμά τους ώστε να χειρίζεται και υπηρεσίες FTP και Telnet. Από το 1992 μέχρι και 1994 μπήκαν και άλλες εταιρίες στο παιχνίδι δημιουργίας browser, όπως η Netscape, Microsoft και πολλές άλλες και έτσι σήμερα η υπηρεσία WWW χρησιμοποιείται από όλους τους χρήστες του Internet. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι ο πρώτος και καλύτερος browser ήταν ο MOSAIC που δημιουργήθηκε από την NCSA του πανεπιστημίου του Ιλλινόις. Ο browser αυτός παραμένει αρκετά δημοφιλής στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Σήμερα οι browser είναι τόσο πολύ εξελιγμένοι που εκτός από κείμενο και γραφικά μπορούν και χειρίζονται ήχο, video και το σπουδαιότερο από όλα είναι ότι έχουν ενσωματωθεί με ειδικά προγράμματα, ώστε να μας προσφέρουν πρόσβαση σε όλες τις άλλες υπηρεσίες του Internet που είναι FTP, NEWS, MAIL, IRC κλπ. Αυτό βέβαια σημαίνει πολλά επειδή δεν χρειαζόμαστε άλλες εφαρμογές. Αν προσθέσουμε στο γεγονός αυτό και την απλότητα του χειρισμού των browser καταλαβαίνουμε γιατί χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια χρηστών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Για τη δημιουργία Web σελίδων χρησιμοποιούνται οι ειδικές γλώσσες προγραμματισμού HTML και JAVA οι οποίες ανήκουν στις αντικειμενοστραφείς γλώσσες προγραμματισμού. Με τις γλώσσες αυτές μπορεί να δημιουργήσει τέτοιες σελίδες και ο πλέον αρχάριος χρήστης επειδή δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει τον κώδικα της γλώσσας.

Οι γλώσσες προγραμματισμού που χειρίζονται τις σελίδες αυτές, λειτουργούν με έναν πολύ απλό τρόπο που ονομάζεται Υπέρ-κείμενο (Hypertext). Το κείμενο αυτό δεν είναι ένα απλό κείμενο αλλά περιέχει συνδέσμους. Μόλις πατήσουμε επάνω του μας μεταφέρει σε κάποιο άλλο έγγραφο το οποίο εκτός από πληροφορίες μπορεί να περιέχει και άλλους συνδέσμους κ.ο.κ. Τονίζουμε και πάλι ότι ο σύνδεσμος μπορεί εκτός από κείμενο να είναι και γραφικό.

Οι σελίδες Web μας παρέχουν πολλούς τρόπους για να μεταβούμε στην διεύθυνση που επιθυμούμε.

Αν γνωρίζουμε τη διεύθυνση που επιθυμούμε να καλέσουμε μπορούμε να την πληκτρολογήσουμε απευθείας στη θέση (URL) Location του browser που χρησιμοποιούμε. Π.χ πληκτρολογώντας την διεύθυνση www.microsoft.com θα μας μεταφέρει στον Web Server της Microsoft. Το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για το ξεφύλλισμα των σελίδων web, είναι το http. Αυτός είναι ο λόγος που προϋπάρχει πριν από κάθε διεύθυνση, π.χ http://www.forthnet.gr. Επειδή όμως οι browser δημιουργήθηκαν για να διαβάζουν Web σελίδες, μπορούμε να παραλείψουμε το πρωτόκολλο http από την διεύθυνση. Για παράδειγμα, η διεύθυνση http://cnn.com και www.cnn.com για τον browser είναι το ένα και το αυτό.

Άλλος τρόπος μετάβασης σε κάποιο Web Server του Internet είναι όπως θα δούμε παρακάτω, το απλό πάτημα του ποντικιού πάνω σε κάποιο υπερκείμενο (Hypertext) κείμενο ή γραφικό της σελίδας. Αυτός είναι ο πιο κοινά χρησιμοποιούμενος τρόπος.

Ένας άλλος καταπληκτικός τρόπος μετάβασης στο ζητούμενο στόχο είναι η χρήση των μηχανών αναζήτησης (Search Engines) που μπορούμε να καλέσουμε μέσα από τη σελίδα Web. Τέτοια προγράμματα είναι το Yahoo, Lykos, AltaVista κλπ.

Χρησιμοποιώντας λοιπόν σελίδες Web δεν χρειαζόμαστε ούτε την πληκτρολόγηση ειδικών εντολών αλλά ούτε και άλλα ειδικά προγράμματα που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα για το Internet. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η υπηρεσία αυτή έγινε αιτία να καταργηθούν αλλά συγχρόνως και να δημιουργηθούν πολλές νέες εφαρμογές διαφόρων εταιρειών οι οποίες χρησιμοποιούνται για την αναζήτηση στο Internet.

Οι browser που χειρίζονται Web σελίδες Netscape Navigator, Microsoft Explorer κλπ, έχουν εμπλουτιστεί και ενσωματωθεί με αρκετά προγράμματα έτσι ώστε να μας παρέχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε όλες τις υπηρεσίες του Internet χωρίς να έχουμε ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε επιπρόσθετο ειδικό Software. Για παράδειγμα, σήμερα δεν χρειαζόμαστε τις ειδικές εφαρμογές προγραμμάτων για μεταφορά αρχείων από FTP Servers, ούτε ειδικά προγράμματα για τις ειδησεογραφικές ομάδες (USENET), ούτε ειδικά προγράμματα προγράμματα για ταχυδρομείο (MAIL), για συνομιλίες (IRC) κλπ. Όλα τα παραπάνω καλά μας τα προσφέρει ο browser, (εδώ δεν μιλάμε για δύο σε ένα αλλά 8 σε ένα....)

Τα ειδικά προγράμματα τα οποία χρησιμοποιούμε για το WWW στο Internet ονομάζονται εφαρμογές ξεφυλλίσματος (Browser). Εμείς θα περιγράψουμε στο βιβλίο αυτό τον διάσημο Navigator της Netscape τον οποίο χρησιμοποιεί το 85% των χρηστών παγκοσμίως, και τον Explorer της Microsoft ο οποίος αν και νέος στην αγορά, φαίνεται να είναι ο μοναδικός σοβαρός ανταγωνιστής του Navigator και υπόσχεται πολλά.

Τελειώνοντας αυτή την αναφορά μας στην μαγεία του World Wide Web σημειώνουμε ότι ο οποιοσδήποτε αρχάριος χρήστης μπορεί να μπει και να περιηγηθεί στο Internet χωρίς να χρειάζεται να έχει ιδιαίτερες γνώσεις πληροφορικής.